Транмисија на грип, симптоми, превенција и третман
Cодржина
Што е Инфлуенца?
Инфлуенцата, попознат како грип, е заразна респираторна болест предизвикана од вирусот на инфлуенца. Секоја година погодува милиони луѓе ширум светот. Вирусот на грип припаѓа на семејството Orthomyxoviridae и е класифициран во три примарни типови: А, B и C. Типовите А и B се најчестите причини за појава на сезонски грип, додека типот C обично предизвикува поблаги заболувања. Исто така постои и поретко тип Д, кој обично не ги инфицира луѓето.
Вирусите на инфлуенца А понатаму се поделени на подтипови врз основа на два протеини на површината на вирусот – хемаглутинин (H) и неураминидаза (N). На пример, подтиповите H1N1 и H3N2 се меѓу најпознатите соеви кои влијаат на луѓето.
Сезона на грип и пренос на вируси
Сезоната на грип генерално се јавува за време на постудените месеци од есента и зимата, продолжувајќи до рана пролет. Вирусот напредува на пониски температури и може брзо да се шири во заедниците. Во умерените клими, сезоната на грип обично достигнува врв помеѓу Ноември и Март, но времето може да варира од година во година.
Грипот е многу заразен, а вирусот може брзо да се шири од човек на човек, што често резултира со широко распространети сезонски епидемии. Тој првенствено се шири преку респираторни капки кога заразено лице кашла, кива или зборува. Вирусот може да се пренесе и со допирање на контаминирани површини и потоа допирање на лицето, особено устата, носот или очите.
Заразниот период започнува околу 3-4 дена по почетокот на симптомите и може да трае до една недела. Преполните места, како што се училиштата, јавниот превоз и работните места, се области со висок ризик за пренос на грип.
Кој е изложен на ризик од тешка болест?
Грипот може да влијае на секого, но одредени популации се изложени на поголем ризик од тешки болести и компликации. Овие високоризични групи вклучуваат:
- Луѓе на возраст над 65 години
- Мали деца, особено оние под пет години
- Трудници
- Поединци со хронични здравствени состојби како што се дијабетес, срцеви заболувања, астма или ослабен имунолошки систем
- Гојазни лица со индекс на телесна маса (БМИ) од 30 или повисок
Симптоми на грип
Грипот обично има ненадеен почеток на симптоми, кои често се појавуваат 1-4 дена по изложувањето на вирусот. За разлика од обичната настинка, симптомите на грип имаат тенденција да бидат потешки и може да доведат до значителни компликации. Вообичаени симптоми вклучуваат:
- Висока температура (често над 38°C) со треска
- Болки во грлото
- Назална конгестија и течење на носот
- Постојана сува кашлица
- Болка во мускулите и зглобовите
- Главоболка
- Замор и чувство на слабост
- Гастроинтестинални симптоми како гадење, повраќање и дијареа, особено кај децата
Симптомите обично траат помеѓу 5 и 7 дена, но долготрајната кашлица и замор може во некои случаи да траат со недели
Компликации од грип
Додека повеќето случаи на грип се решаваат без сериозни проблеми, одредени поединци може да доживеат компликации. Најчестите компликации вклучуваат:
- Пневмонија : ова е белодробна инфекција која може да биде опасна по живот, особено кај постарите возрасни лица и луѓето со ослабен имунолошки систем.
- Бронхитис и синузитис : може да се појави воспаление на дишните патишта и синусите, што ќе доведе до дополнителна непријатност.
- Отитис медиа : инфекциите на увото се чести кај децата со грип.
- Влошување на хронични состојби : грипот може да ги влоши веќе постоечките здравствени состојби како што се астма, срцева слабост и дијабетес.
- Респираторна инсуфициенција , миокардитис (воспаление на срцето) и енцефалитис (воспаление на мозокот) се ретки, но сериозни компликации.
Спречување на грип
Најефективен начин за спречување на грипот е вакцинацијата. Секоја година имаме нови вакцини против грип за да одговараат на циркулирачките видови.. Вакцината особено се препорачува за лица од високоризичните групи.
Други превентивни мерки вклучуваат:
- Често миење раце со сапун и вода или користење на средства за дезинфекција
- Избегнување близок контакт со болни лица
- Носење маска на јавни места
- Прекривање на устата и носот со марамче или лактот кога кашлате или кивате
- Редовно проветрување на просториите за да се намали концентрацијата на вируси во воздухот
Третман за грип
Третманот за грип обично се фокусира на ублажување на симптомите. Одморот, правилната хидратација и лековите без рецепт, како што се ацетаминофен или ибупрофен, можат да помогнат да се намали треската и да се ублажи болката. Антивирусни лекови како oseltamivir (Tamiflu) и zanamivir (Relenza) може да се препишат за да се намали сериозноста и времетраењето на болеста, но тие се најефективни кога се земаат во првите 48 часа од почетокот на симптомите.
За поединци кои развиваат компликации или чии симптоми се влошуваат, од клучно значење е веднаш да се побара лекарска помош. За тешки случаи може да биде потребна хоспитализација.
Заклучок
Грипот е широко распространета болест која може да доведе до тешки компликации, особено кај ранливите популации. Вакцинацијата останува најдобрата одбрана од грип, а нејзиното комбинирање со добри хигиенски мерки може значително да го намали ризикот од инфекција. Ако се сомневате дека имате грип, раниот третман и одморот може да помогнат во ублажување на симптомите и спречување на компликации.
