Корисни тестови по возрасна група
Секоја фаза од животот е обележана со физиолошки промени специфични за возраста и потенцијален почеток на разни акутни или хронични заболувања. Како што стареат луѓето, се зголемува ризикот од развој на одредени патологии. Дополнително, многу состојби првично се асимптоматски и можат да напредуваат без забележливи манифестации долго време, а се дијагностицираат само откако ќе се појават компликации. Затоа, периодичните здравствени проценки се од суштинско значење и треба да бидат приоритет без оглед на возрасната група или моменталната здравствена состојба
Cодржина
Важноста на рутинските тестови – кога се препорачуваат?
Рутинските медицински тестови треба да се вршат најмалку еднаш годишно, бидејќи тие обезбедуваат преглед на општото здравје и помагаат во рано откривање на потенцијалните болести или во следењето на веќе дијагностицираните состојби и нивниот одговор на третманот.
Што е скрининг?
Скринингот вклучува идентификување на факторите на ризик или здравствени проблеми во раните фази, играјќи фундаментална улога во превенцијата на болеста. Скрининг тестовите овозможуваат насочено периодично следење и здравствени интервенции за ризичните пациенти пред да се развие болеста.
Колку често треба да се прават тестови или скрининг? Ова зависи од неколку фактори како што се возраста, семејната медицинска историја, моменталната здравствена состојба, постоечките хронични состојби и специфичната патологија за која се испитува.
Информативен водич – Препорачани тестови по возрасна група
Деца и адолесценти (0-18 години)
Децата од самото раѓање треба да ги надгледува матичен лекар или педијатар. Заедно со следење на растот и невропсихомоторниот развој, може да бидат потребни одредени тестови, особено во присуство на алармантни симптоми како што се губење на апетит, бледило, замор, апатија, рекурентни инфекции (респираторен или уринарен тракт), недостаток на раст, прекумерно мокрење или жед и дијареа.
Обично не се препорачуваат рутински тестови за доенчиња или мали деца без такви манифестации. За постарите деца и адолесцентите, може да се направат годишни рутински тестови за откривање инфекции, алергии (респираторни или поврзани со храна), дијабетес тип 1, анемија или недостаток на електролити или витамини.
Комплетна крвна слика
Серумско железо
Шеќерот во крвта
Електролитен статус
Креатинин,уреа
Трансаминази (AST, ALT)
Урина : хемиски преглед на урина со седимент, уринокултура
Фецес за јајченца на паразити
Назофарингеален бри
25- OH витамин Д
Возрасни (18-40 години)
Рутински тестови
Тестови за сексуално преносливи инфекции (СПИ)
Скрининг за рак на грлото на матката (жени)
Откривање на рак на тестисите (мажи)
Евалуација на плодноста
Возрасни (40-50 години)
Рутински тестови
Скрининг за рак на грлото на матката (жени)
Скрининг за колоректален карцино
Скрининг за рак на дојка
Проценка на ризикот од рак на јајчник (жени)
Скрининг за рак на простата (мажи)
Возрасни над 60 години
Рутински тестови
Профил на кардиоваскуларни болести
Евалуација на статусот на витамин Б12
Скрининг за рак на грлото на матката (жени)
Скрининг за колоректален карцином
Скрининг за рак на дојка
Проценка на ризикот од рак на јајчник (жени)
Скрининг за рак на простата (мажи)
Рутински тестови
Рутинските тестови, препорачани годишно, можат да откријат анемија, воспаление или инфекции и да дадат вредни информации за функцијата на бубрезите и црниот дроб, како и за метаболизмот на гликозата или липидите. Овие тестови даваат преглед на општото здравје и врз основа на индивидуалните карактеристики, лекарот може да препорача дополнителни испитувања.
Рутинските тестови може да вклучуваат:
Комплетна крвна слика
Седиментација на еритроцити
Серумско железо
Шеќерот во крвта
Креатинин, уреа, урична киселина
Вкупен холестерол, HDL, LDL, триглицериди
Ензими на црниот дроб (AST, ALT), GGT, вкупен билирубин
Вкупен калциум, натриум, калиум, магнезиум
Вкупни протеини
ТSH
25- OH витамин Д
Урина : хемиски преглед на урина со седимент, уринокултура
Тестови за откривање на сексуално преносливи инфекции (СПИ)
Различни патогени може да предизвикаат СПИ, а некои состојби може да се пренесат и преку заразена крв (на пример, неправилна употреба на игли) или од мајка на дете за време на бременоста или породувањето. Во зависност од историјата, симптомите или барањата на пациентите, може да се препорачаат специфични тестови за откривање на овие инфекции
RPR/VDRL, TPHA потврда
Chlamydia trachomatis : IgA/IgM/IgG антитела
Херпес симплекс вирус (типови 1 и 2): IgM/IgG антитела
ХИВ тестирање: анти-ХИВ 1+2/p24 антиген
Neisseria gonorrhoeae
Тестови за хроничен вирусен хепатитис (според препораките на CDC):
- Хепатитис C : Анти-HCV антитела
- Хепатитис B : HBs антиген, анти-HBs антитела, анти-HBc антитела
Скрининг за рак
Рак на грлото на матката (жени)
- ПАП тест (на секои 3 години почнувајќи од 21 година)
- HPV тестирање
Рак на тестисите (мажи)
- Туморски маркери: AFP, Beta-HCG, LDH
Колоректален карцином
- Окултно крварење во фецес
- Колоноскопија (од 45 години)
Рак на дојка (жени)
- Мамограмфија(почнувајќи од 40 години)
Рак на простата (мажи)
- PSA (простата-специфичен антиген)
Заклучок
Добрата здравствена состојба или младостта не го исклучува присуството на болести. Редовните медицински прегледи и рутински тестови се неопходни на која било возраст, а скринингот е витална алатка за спречување на тешки состојби. Овие анализи овозможуваат рана дијагноза и третман, зголемувајќи ги шансите за брзо и целосно закрепнување
