Карцином на дебело црево – Важноста на раниот скрининг и достапните методи
Колоректалниот карцином е еден од најчестите видови на карциноми ширум светот, но исто така е со добра прогноза доколку е рано откриен. Скринингот игра важна улога во идентификувањето на овој карцином во фаза кога третманот е најефективен, па дури и да се спречи со откривање на преканцерозни израстоци како полипи.
Cодржина
Што е колоректален карцином?
Колоректалниот карцином се развива од абнормалниот раст на клетките во дебелото црево или ректумот. Овие клетки можат да формираат малигнен тумор, обично почнувајќи како мали израстоци наречени полипи на цревната обвивка. Иако сите полипи не стануваат канцерогени, нивното рано идентификување и отстранување може значително да го намали ризикот од прогресија во рак.
Фактори на ризик за колоректален карцином
Неколку фактори може да ја зголемат веројатноста за развој на колоректален карцином. Тие вклучуваат:
Возраст : Ризикот нагло се зголемува по 50-тата година од животот.
Семејна или лична историја : Семејната историја на колоректален карцином или лична историја на полипи или претходен колоректален карцином го зголемува ризикот.
Генетски нарушувања : Состојбите како што се фамилијарна аденоматозна полипоза (FAP) или синдром на Линч значително ја зголемуваат чувствителноста.
Воспалително заболување на цревата : хроничните состојби како Кронова болест или улцеративен колитис придонесуваат за повисоки ризици.
Диететски режим : Високиот внес на животински масти и малата потрошувачка на влакна се поврзани со зголемен ризик.
Фактори на начин на живот : Пушењето, прекумерното консумирање алкохол, дебелината и физичка неактивност.
Знаци и симптоми
Колоректалниот карцином често се развива тивко, без забележливи симптоми во раните фази. Ова го прави редовниот скрининг од суштинско значење. Меѓутоа, како што болеста напредува, вообичаените симптоми може да вклучуваат:
Перзистирачки симптоми како, дијареа, запек или чувство на дебелото црево дека не е целосно празно.
Абдоминална болка, надуеност или непријатност во ректумот.
Ректално крварење или присуство на крв во столицата.
Необјаснето губење на тежината и губење на апетит.
Замор или слабост
Важно е да се напомене дека овие симптоми може да бидат предизвикани и од други гастроинтестинални состојби. Постојаните или невообичаени симптоми треба да поттикнат консултација со здравствен работник.
Скрининг за колоректален карцином
Скринингот има за цел рано откривање на ракот, кога е најизлечив, и да го спречи со идентификување на преканцерозни полипи. Насоките препорачуваат лицата со просечен ризик да започнат со скрининг на возраст од 45 години и да продолжат до 75 години. За оние со повисоки фактори на ризик, скринингот може да започне порано или да се случува почесто.
Вообичаените методи на скрининг вклучуваат
Тест на окултно крварење во измет (FOBT) : Овој тест ја идентификува скриената крв во изметот, што може да укаже на полипи или рак. Се препорачува годишно.
Тестирање на фекална ДНК : Овој метод открива не само крв, туку и генетски промени поврзани со колоректален карцином.
Флексибилна сигмоидоскопија : минимална инвазивна метода која го испитува ректумот и долниот дел на дебелото црево.
Колоноскопија : Златниот стандард за скрининг, оваа процедура овозможува да се испита целото дебело црево, да се отстранат полипите и да се изврши биопсија на сомнително ткиво. Обично се изведува на секои 10 години за лица со низок ризик.
КТ Колонографија (Виртуелна колоноскопија) : Неинвазивена метода кој обезбедува детален преглед на дебелото црево и ректумот.
Зошто скринингот е клучен?
Скринингот за колоректален карцином е многу ефикасен во намалувањето на инциденцата и смртноста поврзани со оваа болест. Раните стадиуми имаат значително подобра прогноза и повеќе опции за третман. Дополнително, скринингот може целосно да го спречи ракот со откривање и отстранување на преканцерозните полипи.
Заклучок
Колоректалниот карцином останува сериозен здравствен проблем, но може многу да се спречи и да се лекува кога ќе се открие рано. Редовниот скрининг, почнувајќи од препорачаната возраст и усвојувањето здрав начин на живот може значително да го намали ризикот од оваа болест. Разговарајте со вашиот лекар за да ја одредите најдобрата стратегија за скрининг и превземете чекор кон вашето здравје.
