Рак на грлото на матката: Важноста на адекватен скрининг
Ракот на грлото на матката е најчест малигнитет кај жените. Сепак, може ефикасно да се спречи и лекува доколку се открие во раните фази. Напредокот во скринингот на грлото на матката и вакцинацијата против хуманиот папиломавирус (HPV) значително ја намали инциденцата и смртноста од оваа болест.
Cодржина
Главните причини и фактори на ризик за рак на грлото на матката
Појавата на рак на грлото на матката е тесно поврзана со перзистентна инфекција со одредени видови на хуманиот папиломавирус (HPV), кој е вмешан во над 90% од случаите. HPV е чест вирус кој се пренесува преку сексуален контакт. Повеќето инфекции се краткотрајни и контролирани од имунолошкиот систем. Сепак, постојаната инфекција со високоризичен тип на HPV, особено HPV 16 и HPV 18, може да доведе до промени во клетките на грлото на матката и развој на преканцерозни лезии. Без откривање преку адекватен скрининг и отстранување на овие лезии, малигните лезии може да се развијат со текот на времето.
HPV-DNK (детекција и генотипизација на високоризични соеви 16,18,45)
Фактори на ризик:
Незаштитена сексуална активност: Големиот број на сексуални партнери или раниот почеток на сексуална активност го зголемува ризикот од изложеност на HPV
Пушењето
Дебелината
Имуносупресија: HIV инфекција или имуносупресивни третмани.
Семејна историја на рак на грлото на матката: Ракот на грлото на матката може да има генетска компонента.
Недостаток на редовен скрининг.
Видови на рак на грлото на матката
Постојат два главни типа на рак на грлото на матката:
Сквамозен карцином: Најчеста форма, која опфаќа приближно 80-90% од случаите.
Аденокарцином : Се развива во вродените клетки на грлото на матката
Другите видови, како што се невроендокрини карциноми или мешани форми, се ретки.
Клинички манифестации – предупредувачки знаци
Во раните фази, ракот на грлото на матката е генерално асимптоматски и тешко се открива, што го прави скринингот од суштинско значење. Како што болеста напредува, може да предизвика знаци и симптоми како што се:
Абнормално вагинално крварење: по сексуален контакт, помеѓу менструални периоди или пост-менопауза.
Абнормален вагинален исцедок: Воден, со непријатен мирис.
Диспареунија: Болка при сексуален однос.
Абдоминална или карлична болка.
Тешкотии при мокрење или дефекација: кога туморот се шири на околните структури.
Замор и необјаснето губење на тежината.
Насоки и методи за скрининг
Според сегашните меѓународни упатства, скринингот за рак на грлото на матката треба да започне на возраст од 21 година. Фреквенцијата на скрининг и типот на препорачани тестови зависат од возраста на поединецот и медицинската историја.
Возраст 21-29 години:
- Пап тест на секои 3 години.
- Овој тест ги идентификува абнормалните или преканцерозните промени на клетките, што овозможува ран третман и спречување на прогресијата.
Возраст 30-65 години:
- ПАП тест на секои 3 години
или - HPVтест на секои 5 години (открива високоризични соеви на ХПВ)
или - Комбиниран HPV/Пап тест на секои 5 години.
Возраст над 65 години:
- Ако спаѓате во оваа возрасна категорија, консултирајте се со вашиот лекар за да одредите дали скринингот треба да продолжи. Ако не сте биле подложени на редовни прегледи или неодамнешните резултати биле абнормални, може да биде потребно да продолжите со скрининг.
HPV-DNK генотипизација 14 високоризични соеви (ткиво вградено во…
Заклучок
Ракот на грлото на матката е сериозна болест, но може ефикасно да се спречи или лекува доколку се открие рано. Редовните консултации со гинеколог, постојаниот скрининг и следењето на симптомите се од суштинско значење и значително придонесуваат за рана дијагноза и успешно лекување.
